Biết cách đọc bản vẽ xây dựng là một trong những yêu cầu rất cần thiết và quan trọng nhất khi bạn muốn bắt tay vào thực hiện hay thi công xây dựng công trình. Việc nắm rõ chi tiết bản vẽ xây dựng sẽ giúp cho các kiến trúc sư nắm rõ hơn về các sản phẩm của mình, qua đó chủ đầu tư cũng có thể dễ dàng trao đổi với kiến trúc sư về những vấn đề liên quan khi xây dựng. Ngay trong bài viết này Xây Dựng Sài Gòn sẽ hướng dẫn các bạn những bước cơ bản nhất để có thể biết cách đọc một bản vẽ xây dựng sao cho đúng và đơn giản nhé.
Bản vẽ xây dựng là gì?
Bản vẽ xây dựng là tập hợp mặt bằng, mặt bên, mặt đứng và mặt cắt của các vật thể trong một công trình xây dựng; bản vẽ sẽ minh họa lại toàn bộ công trình đó bằng các ký hiệu bản vẽ tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam.
Mục đích của bản vẽ xây dựng đó chính là cung cấp đầy đủ các thông số, hình ảnh chính xác cho quá trình thi công xây dựng. Qua đó, nhà thầu có thể tránh được những sai sót nhầm lẫn, ước lượng chính xác khối lượng các vật tư xây dựng sao cho phù hợp cũng như công tác quản lý chi phí đúng chuẩn. Ngày nay hầu hết các bản vẽ xây dựng đều đã được thực hiện bằng các phần mềm chuyên dụng để đạt độ chính xác hơn.
Bản vẽ xây dựng là gì? ǀ Nguồn ảnh: Internet
Bản vẽ xây dựng gồm có 2 loại bản vẽ:
- Bản vẽ phối cảnh 3D
- Bản vẽ kỹ thuật
Trong đó, bản vẽ kỹ thuật chính là loại bản vẽ sẽ mô tả chi tiết thông số, kích thước với nhiều thuật ngữ khác nhau cũng như các ký hiệu; mà chủ nhà cần tìm hiểu cách đọc bản vẽ xây dựng.
Tại sao bản vẽ xây dựng lại quan trọng
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao việc tạo ra một bản thiết kế trước khi bắt đầu một dự án là vô cùng quan trọng không? Việc biết cách đọc bản vẽ xây dựng nhà ở sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu bạn có một bản thiết kế xây dựng thực tế.
- Tiết kiệm chi phí: Đối với nhiều người tiêu dùng, chi phí là một trong những cân nhắc quan trọng nhất khi xây nhà hoặc hoàn thiện một dự án. Nhờ đó, việc có bản vẽ thi công sẽ hỗ trợ bạn dự toán chi phí cho công trình, tính toán lượng vật tư cần thiết, tính tổng chi phí của ngôi nhà.
- Số lượng vật liệu ước tính: Dự án yêu cầu vật liệu gì và với số lượng bao nhiêu? Bản vẽ xây dựng có thể hỗ trợ trong việc tổ chức các nguồn cung cấp cần thiết và hoàn thành kịp thời các dự án. Đồng thời, bạn sẽ sử dụng khối lượng của vật liệu này để tính một phần chi phí của ngôi nhà hoặc công trình xây dựng.
- Tính thẩm mỹ được đảm bảo: Dựa trên bản thiết kế công trình, gia chủ chỉ có thể hình dung ra thành phẩm sẽ như thế nào. Sản phẩm có còn hấp dẫn và hoạt động sau khi được sử dụng không? Sau đó, chủ đầu tư có thể thay đổi, chỉnh sửa dựa trên đề xuất của kiến trúc sư để không gian sống và công trình được hoàn thiện nhất có thể.
Tầm quan trọng của bản vẽ thi công xây dựng ǀ Nguồn ảnh: Internet
Cách đọc bản vẽ xây dựng nhà ở đơn giản, chính xác
Chắc chắn nhiều người tiêu dùng sẽ quan tâm đến việc học cách đọc bản vẽ quy hoạch xây dựng và cách hiểu và tránh những sai sót trong quá trình xây dựng. Dưới đây là cách đọc bản vẽ xây dựng như một kiến trúc sư:
- Bước 1: Đọc sơ đồ mặt bằng sau khi bạn đã có được tài liệu thiết kế hoàn chỉnh cho tòa nhà. Tìm hiểu về mối quan hệ giữa các đồ vật trong nhà và môi trường xung quanh tòa nhà bằng cách đọc phần này. Cách đọc đơn giản nhất là đi từ tầng trệt lên các tầng 1, 2, 3 rồi xem các công năng bên trong ngôi nhà như phòng khách, phòng ngủ, bếp, phòng thờ, toilet, hành lang, và như thế.
- Bước 2: Nghiên cứu bản vẽ phối cảnh để hình dung rõ hơn ngôi nhà khi hoàn thành sẽ như thế nào.
- Bước 3: Kiểm tra bản vẽ mặt tiền để nắm được hình thái kiến trúc tổng thể của công trình.
- Bước 4: Nhìn vào bản vẽ mặt cắt để biết mỗi tầng sẽ chiếm bao nhiêu diện tích trong tòa nhà.
- Bước 5: Kiểm tra thiết kế kết cấu của các chi tiết như móng, cột, dầm, sàn, gầm cầu thang.
Cách đọc bản vẽ xây dựng đơn giản, chính xác ǀ Nguồn ảnh: Internet
Cách đọc bản vẽ mặt bằng
Bản vẽ mặt bằng tổng thể là bản vẽ gốc của tài liệu thiết kế. Mặt bằng chính của tầng bao gồm mặt cắt phẳng của sàn với mặt cắt tưởng tượng cách mặt đất 1,5 mét. Sơ đồ mặt bằng của tòa nhà cho thấy các phòng ngủ, phòng khách, nhà bếp, khu vực chung, phòng tắm, cửa ra vào, hành lang và cầu thang.
Cần lưu ý những điều sau về dãy kích thước khi đọc bản vẽ mặt bằng:
- Kích thước gần với đường viền của sơ đồ tường và kích thước mở
- Hàng thứ hai hiển thị kích thước của trục tường, trụ và các khoảng cách khác
- Hàng ngoài cùng ghi khoảng cách giữa tường dọc và tường ngang của ngôi nhà
Cách đọc bản vẽ mặt bằng chuẩn xác:
- Kích thước của căn phòng, bao gồm cả chiều dài và chiều rộng
- Vị trí và chiều rộng của cửa mở trong tường hoặc vách ngăn, cũng như chiều rộng của cầu thang, đều được xác định bởi kích thước.
- Kích thước và độ dày của tường và vách ngăn, cũng như kích thước mặt cắt ngang của cột
- Để thể hiện diện tích của mỗi phòng, hãy sử dụng đơn vị mét vuông, nhưng không đặt nó sau số kích thước; thay vào đó, hãy gạch dưới số khu vực.
- Trên sơ đồ mặt bằng này, bạn có thể thấy bàn, ghế dài, tủ, giường, bồn rửa, bồn tắm và các biểu tượng đồ nội thất khác. Nếu có con đường ngoằn ngoèo thì ở tầng dưới cùng cũng có cầu thang hướng lên. là một công trình kiến trúc cao tầng.
Kích thước phòng, bao gồm cả chiều dài và chiều rộng ǀ Nguồn ảnh: Internet
Cách đọc bản vẽ mặt đứng
Bản vẽ mặt đứng chính là hình chiếu cắt có mặt cắt song song với mặt phẳng đứng. Trong các công trình kiến trúc, mặt tiền là hình chiếu vuông góc miêu tả hình thức ngoại thất của ngôi nhà. Trong mỗi căn phòng của ngôi nhà, bản phác thảo này mô tả vẻ đẹp của nghệ thuật, hình thức và tỷ lệ kích thước.
Mặt tiền của ngôi nhà là hình dáng bên ngoài của nó, có thể nhìn thấy từ trước, sau, trái, hoặc phải. Khi đọc bản vẽ mặt tiền, hãy nhớ rằng mặt tiền có thể nhìn thấy được đối với một số lượng lớn người.
Tên các trục tường ranh giới phù hợp với các trục ghi trên mặt bằng không bắt buộc phải đưa vào sơ đồ mặt bằng; tuy nhiên, nếu cần, thiết kế phải bao gồm tên của các trục tường biên.
Ví dụ, cách đọc bản vẽ xây dựng mặt trước của ngôi nhà được thể hiện bằng trục A-C, phía bên phải của ngôi nhà được biểu thị bằng trục 5-1, phía bên trái của ngôi nhà được biểu thị bằng trục 1-5 và phía bên phải của ngôi nhà được biểu diễn bởi trục 1-5. Phía bên phải của ngôi nhà. Trục C-A mô tả góc nhìn từ phía sau của ngôi nhà. Đây là những lưu ý cần thực hiện nếu bạn muốn học cách đọc hiểu bản vẽ xây dựng nhanh chóng và chính xác.
Cách đọc bản vẽ xây dựng mặt đứng ǀ Nguồn ảnh: Internet
Cách đọc bản vẽ mặt cắt
Cách đọc bản vẽ xây dựng mặt cắt của một ngôi nhà được tạo thành từ một hoặc nhiều mặt cắt dọc tưởng tượng chạy song song với các mặt phẳng hình chiếu cơ bản của ngôi nhà. Mặt cắt dọc là mặt cắt chạy theo chiều dài của vật thể, trong khi mặt cắt ngang là mặt cắt chạy theo chiều ngang.
Phần này bao gồm chiều cao các tầng, khẩu độ cửa sổ, cửa đi, kích thước tường bao, cầu thang… cũng như vị trí, hình thái của các mặt đứng kiến trúc ngang làm đẹp cho nội thất các phòng.
Cách đọc bản vẽ kết cấu
Các đường nét chính của bản vẽ kết cấu sẽ như sau:
- Cốt thép chịu lực được vẽ bằng nét liền đậm (s đến 2s)
- Lõi đai được tạo thành từ một đường liền nét đậm vừa và một lõi phân tán (2s)
- Tất cả các cách xung quanh thành viên, một đường liền nét được vẽ (3 giây)
- Trong số đứng trước biển báo, có bao nhiêu thanh thép? Nếu chỉ sử dụng một que tính thì không cần viết.
- Chiều dài của thanh, bao gồm bất kỳ đoạn uốn cong nào ở hai đầu, được biểu thị bằng số theo sau chữ L bên dưới đường thẳng đứng nằm ngang. Số theo sau chữ a chỉ khoảng cách giữa hai trục liên tiếp của cùng một loại thanh thép.
- Đơn giản chỉ cần trình bày toàn bộ đường kính, chiều dài và các kích thước khác của thanh thép trong hình ảnh, cho biết vị trí nối của thanh cốt thép đầu tiên. Lần sau khi những thanh cốt thép đó gặp nhau, họ chỉ cần viết số ký hiệu.
Những lưu ý khi đọc bản thiết kế kết cấu:
- Bước đầu tiên là kiểm tra kỹ việc bố trí cốt thép trên hình chiếu chính, sau đó tìm ra vị trí cốt thép đi trên các mặt bằng mắt dựa trên số lượng thanh thép và hình vẽ phóng to trong danh sách.
- Phần tiếp theo phải được đặt gần khung nhìn chính. Nếu phần được hiển thị ở tỷ lệ khác với chế độ xem chính, tỷ lệ của phần đó sẽ được cung cấp. Kết cấu bê tông cốt thép thường được vẽ theo tỷ lệ 1:20, 1:50 và 1: 100.
Các quy định, ký hiệu thường gặp trong bản vẽ xây dựng
Quy định về khung bản vẽ và khung tên
Bảng vẽ là một mảnh giấy hình chữ nhật hoặc thông tin được sử dụng trong bản vẽ xây dựng để giữ cho lượng giấy và thông tin trên đó ở mức tối thiểu. Khung ngoài là một đường liền nét cách mép giấy sau khi cắt 10mm đối với khổ giấy A0 và A1, hoặc 5mm đối với khổ giấy A2, A3, A4. Các bản vẽ sẽ được đóng gáy cho tệp với mép trái của khung vẽ cách mép giấy 25mm để đóng gáy.
Khung tiêu đề bản vẽ kỹ thuật có thể được đặt theo chiều dọc hoặc chiều ngang, tùy thuộc vào kế hoạch của người thiết kế. Phần lớn các khung tiêu đề nằm ở góc dưới và góc phải của bản vẽ. Trong đó khung tiêu đề của mỗi tác phẩm phải được đặt sao cho các chữ trên khung tiêu đề hướng lên trên hoặc sang trái đối với hình vẽ, giúp cho việc tìm tranh dễ dàng hơn và tránh bị thất lạc.
Bản phác thảo thiết kế trên khổ giấy A3, khung tên nằm bên phải trang ngang. Khung tên chứa các thông tin sau:
Tỷ lệ trong cách đọc bản vẽ thiết kế
Tỷ lệ cũng rất quan trọng khi học cách đọc bản vẽ xây dựng. Tỷ lệ bản vẽ là tỷ số giữa kích thước đo trên bản vẽ và kích thước tương đương đo trên vật phẩm thực tế. Dựa trên kích thước bản vẽ, kích thước và độ phức tạp của mục được thể hiện, hãy chọn một trong các tỷ lệ sau: 1: 5, 1:10, 1:50, 1: 100, 1: 200, 1: 500, 1: 1000, hoặc 1: 2000 là tất cả các tỷ lệ có thể có. Vậy, mối quan hệ giữa tỷ lệ này và các thông số thiết kế là gì?
Tỷ lệ của các bản vẽ tỷ lệ nhỏ, từ 1: 50.000 đến 1: 2000, bị giảm đáng kể so với thực tế. Những bức tranh khổ lớn, bản đồ của các thành phố, khu vực và thậm chí cả những ngôi làng nhỏ thường sử dụng tỷ lệ này. Thang đo này cũng được sử dụng trong quy hoạch đô thị và khu vực, chẳng hạn như quy hoạch tổng thể và khảo sát trắc quang trên không.
Tỷ lệ 1: 1000 đến 1: 500 này thường được sử dụng khi cần có cái nhìn tổng quan về một tòa nhà và vị trí của nó trong mạng lưới đô thị, chẳng hạn như khu vực lân cận, được yêu cầu. Tỷ lệ này nhấn mạnh đến cơ sở hạ tầng và các thành phần khác. Tỷ lệ này phù hợp cho các nghiên cứu về cả chiều cao công trình và sử dụng đất.
Tỷ lệ 1: 250 đến 1: 200 thường được sử dụng để mô tả các mặt bằng, mặt cắt và mặt tiền trong các tòa nhà lớn. Ngoài ra còn có khả năng xem xét các yếu tố không gian và thành phần.
Các tỷ lệ từ 1: 150 đến 1: 100 có thể được sử dụng cho các phương pháp tiếp cận độc đáo và cấu trúc đơn giản. Đối với các tòa nhà lớn hơn, kiến trúc sư sẽ tạo ra các bản vẽ và mô hình chi tiết hơn, kết hợp các đặc điểm bố cục và cấu trúc cụ thể hơn.
Khi thực hiện cách đọc bản vẽ xây dựng, phóng to các phòng để biết thêm thông tin về các thành phần cụ thể như hệ thống ống nước, điện và xây dựng hoặc tỷ lệ 1:75 đến 1:25 với kết cấu, bố cục và kết nối sàn.
Tỷ lệ 1:20 và 1:10 mô tả chính xác đồ nội thất, bao gồm cách thức hoạt động của các bộ phận cũng như các chi tiết xây dựng và bản vẽ.
Tỷ lệ 1: 5 đến 1: 1 yêu cầu giao tiếp thông số chính xác hơn.
Khi thiết kế, cần lựa chọn quy mô phù hợp dựa trên quy mô công trình và yêu cầu thực tế. Tỷ lệ phổ biến nhất đối với các giấy tờ thiết kế nhà ống, biệt thự, nhà phố hiện đại là 1: 100.
Các ký hiệu thường gặp trong bản vẽ xây dựng
Quy định về các nét vẽ trong thiết kế
Vẽ đường trong thiết kế được điều chỉnh bởi một bộ quy tắc. Một luật về vẽ đường trong bản vẽ xây dựng sẽ được ban hành, cho phép các kiến trúc sư và công nhân xây dựng có được thông tin thiết kế toàn diện.
Nếu trên bản vẽ có nhiều đường thẳng chồng lên nhau, kiến trúc sư sẽ ưu tiên các đường đó như sau:
- Một đường đậm, mạnh (đường viền có thể nhìn thấy được, cạnh có thể nhìn thấy được)
- Đường có dấu chấm (đường viền ẩn, cạnh ẩn)
- Các nét mảnh và có nét chấm (giới hạn mặt phẳng cắt bằng hai nét đậm ở cả hai đầu)
- Đường chấm mảnh (đường tâm, trục đối xứng)
- một đường thẳng hoàn toàn (đường kích thước)
Các kích thước của bản vẽ thi công phải được ghi theo quy định. Ba thành phần của kích thước trong bản vẽ thiết kế xây dựng là đường căn chỉnh, đường kích thước và con số. Kiến trúc sư khi phác thảo thiết kế phải phác thảo các kích thước theo trình tự sau: Vẽ một đường thẳng, sau đó vẽ các kích thước bên dưới nó, và cuối cùng là ghi số kích thước.
Quy định ghi kích thước trong khi đọc bản vẽ
- Kích thước thể hiện trên bản vẽ là kích thước thực của vật thể, không phụ thuộc vào tỷ lệ được mô tả.
- Milimét là đơn vị đo độ dài. Số kích thước không bao gồm các đơn vị sau
- Hệ mét được sử dụng để đo độ cao. Số kích thước không bao gồm đơn vị.
- Các phép đo góc theo độ, phút và giây phải được nhập sau số kích thước.
Các ký hiệu thường gặp trong bản vẽ xây dựng
Cửa sổ, lỗ trống trong bản vẽ xây dựng cũng sẽ có những ký hiệu riêng biệt khác nhau. Dưới đây là những ký hiệu mà các bạn sẽ thường gặp trong quá trình đọc bản vẽ, bạn nên nắm rõ các ký hiệu này:
Các ký hiệu cửa đi: những ký hiệu này dùng biểu thị các loại cửa đi như cửa đơn, cửa kép… và cách để mở cánh cửa. Những biểu tượng này sẽ không liên quan gì đến chất liệu, cấu tạo của cửa hay cách thức kết nối và gắn kết với tường.
Ký hiệu cầu thang và đường dốc: Những biểu tượng này đại diện cho tất cả các loại bậc thang và đường dốc, bất kể vật liệu xây dựng là gì. Nếu thiết kế có tỷ lệ 1: 100 trở lên, các dấu hiệu cầu thang phải chỉ ra đặc điểm vật liệu và cấu trúc dựa trên tỷ lệ đã tính toán của cấu trúc.
Ký hiệu vách ngăn: được thể hiện bằng một đường liền nét đậm, theo sau là mô tả chất. Ký hiệu vạch chia phải thể hiện các chi tiết kết cấu, vật liệu theo tỷ lệ kết cấu đã tính toán nếu bản vẽ có tỷ lệ từ 1:50 trở lên.
Ký hiệu các bộ phận cần sửa: ký hiệu cho các bộ phận cần sửa chữa: Các ký hiệu này có thể được sử dụng để cho biết bộ phận nào cần sửa chữa, cũng như nhận xét nêu rõ các yếu tố quan trọng nhất.
Ký hiệu vật liệu xây dựng: Các biểu tượng vật liệu xây dựng này sẽ giúp bạn tìm ra vật liệu nào đang được sử dụng trong công việc để bạn có thể theo dõi.
Ký hiệu bản vẽ thiết kế nội thất: Đây là những ký hiệu nội thất phổ biến nhất trong một ngôi nhà. Hơn nữa, hình dạng của vật cố định có thể được sử dụng để phân biệt giữa các loại vật cố định khác nhau. Các biểu tượng này được tạo ra bằng cách sử dụng khái niệm quy hoạch, đòi hỏi phải nhìn xuống từ độ cao 900mm.
Những kiến thức và kỹ thuật được liệt kê ở trên sẽ hỗ trợ bạn trong việc học cách đọc bản vẽ xây dựng nhà ở, đặc biệt là thiết kế của ngôi nhà bạn muốn xây dựng. Để hiểu rõ hơn về thiết kế và theo dõi lượng công việc đang được thực hiện. Nếu có yêu cầu hướng dẫn thiết kế và thi công, bạn có thể liên hệ với Xây Dựng Sài Gòn để được đội ngũ kiến trúc sư hỗ trợ tận tình nhất.
>>Có thể bạn quan tâm: